Czy Jaś jest (składniowo) ważniejszy od Małgosi?
„Jaś i Małgosia” to przykład tzw. koordynacji, czyli struktury współrzędnej. W większości konstrukcji językowych jedno ze słów jest najważniejsze i w dużej mierze determinuje składniowe i semantyczne cechy całej konstrukcji; na przykład w konstrukcji „chatka z piernika” najważniejszym słowem jest rzeczownik „chatka”. Co jest takim najważniejszym słowem w konstrukcji „Jaś i Małgosia”? W językoznawstwie brak zgody co do wewnętrznej struktury takich konstrukcji – od lat ścierają się teorie „asymetryczne”, mówiące, że najważniejszy jest pierwszy składnik, czyli w tym wypadku „Jaś”, z teoriami „symetrycznymi”, które uznają składniową równość obu lub większej liczby składników, czyli tutaj równość Jasia i Małgosi.
W artykule przyjętym na tegoroczną konferencję Annual Meeting of the Association for Computational Linguistics – najważniejszą i największą konferencję dotyczącą lingwistyki komputerowej – profesor lingwistyki z Instytutu Podstaw Informatyki PAN i z UW wraz ze studentem kognitywistyki UW – przedstawili nowy argument za teoriami symetrycznymi. Argument ten oparty jest na automatycznym przetwarzaniu tekstów, w tym wypadku tekstów angielskich, i na zaawansowanej analizie statystycznej wydobytych danych językowych. Trwają obecnie prace nad uzyskaniem podobnych wyników na podstawie danych z języków innych niż angielski, ale już teraz można na pytanie w tytule tej notki odpowiedzieć przecząco: przynajmniej w języku angielskim Jaś nie jest (składniowo) ważniejszy od Małgosi, lecz jest jej (składniowo) równy.
Cały artykuł dostępny jest na stronach wydawcy ACL Anthology (Open Access).