Skip to main content

Aktualności Instytutu Podstaw Informatyki PAN

Nominacje profesorskie dla pracowników Instytutu Podstaw Informatyki PAN


 ©KPRM

 

Archiwum prywatne

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wręczył akty nominacyjne nauczycielom akademickim oraz pracownikom nauki i sztuki. Uroczystość odbyła się w dniu 7 lutego 2023 r. w Pałacu Prezydenckim.

Wśród nauczycieli akademickich i pracowników nauki odbierających nominację znalazło się dwóch pracowników Instytutu Podstaw Informatyki PAN:

  • Profesor Marta Kwiatkowska,
  • Profesor Szymon Jaroszewicz.

Otrzymane nominacje związane są z postanowieniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 28 września 2020 r i nadaniem tytułów profesora nauk inżynieryjno-technicznych.

Weryfikacja formalna pomaga ratować demokrację (i sterować rakietami)


SpaceVote to nowy międzynarodowy projekt badawczy, realizowany przez Instytut Podstaw Informatyki PAN, SpaceForest Sp. z o.o. i Uniwersytet Luksemburski. Celem jest wykorzystanie najnowszych osiągnięć weryfikacji probabilistycznej do analizy tak różnorodnych zjawisk, jak wpływanie na wyborców podczas głosowania i manewrowanie prostą rakietą bezzałogową.

W ciągu ostatnich 30 lat świat przekształcił się w globalną, gęsto połączoną wioskę. Dotyczy to w pierwszym rzędzie usług i systemów IT, które obsługują skomplikowaną sieć użytkowników, rozproszonych na dużym obszarze geograficznym i pochodzących z różnych kontekstów kulturowych. Co więcej, usługi IT są tworzone przez ludzi i dla ludzi. W konsekwencji, analiza tych systemów musi brać pod uwagę czynnik ludzki i społeczny - co jest ogromnym wyzwaniem, gdyż ludzkie zachowania notorycznie wymykają się próbom formalnego, matematycznego opisu.

Procedury wyborcze są świetnym przykładem takich usług. Są niezwykle ważne dla społeczeństwa, a równocześnie z trudem poddają się formalnej weryfikacji. Tymczasem społeczeństwa demokratyczne stoją w obliczu poważnych zagrożeń. Oszustwa wyborcze, manipulowanie wyborcami, fake news i dezinformacja są wykorzystywane do zmiany wyników wyborów, a jeśli to się nie uda - do podważania tych wyników. SpaceVote to trzeci już z rzędu projekt, w którym łączymy techniki weryfikacji formalnej, teorii gier i logiki matematycznej, by lepiej oceniać i zapobiegać zagrożeniom dla demokracji.

W projekcie SpaceVote pokażemy również, że te same algorytmy mogą być wykorzystane w szerokiej palecie zastosowań, w szczególności do lepszej syntezy strategii dla prostych autonomicznych rakiet, poruszających się w niepewnym środowisku.

Więcej…Weryfikacja formalna pomaga ratować demokrację (i sterować rakietami)

CLARIN-PL - Technologie IT w naukach społecznych i humanistycznych


Więcej o projekcie można znaleźć na stronie: Clarin Biz

Politechnika Wrocławska jest liderem konsorcjum polskiej części ogólnoeuropejskiej struktury naukowej CLARIN, obejmującej cyfrowe archiwa tekstowe i narzędzia do ich automatycznej analizy. Umożliwia to badaczom nauk humanistycznych I ścisłych pracę z dużymi zbiorami tekstów. Stanowi również olbrzymią pomoc dla naukowców z innych obszarów nauki. Z nowoczesnych narzędzi opracowanych w ramach projektu mogą korzystać także podmioty komercyjne. CLARIN-PL jest realizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, które otrzymał w ramach konkursu ogłoszonego przez Ośrodek Przetwarzania Informacji - Państwowy Instytut Badawczy.

CLARIN-PL z certyfikatem Core Trust Seal

CLARIN to złożony system centrów technologicznych dający dostęp do zasobów, narzędzi i aplikacji badawczych. Jego głównym celem jest umożliwienie badań naukowych w obszarze nauk humanistycznych i społecznych z wykorzystaniem technologii językowej. Dzięki otwartemu dostępowi do większości komponentów Centrum Technologii Językowych, wpływa on również na inne obszary nauki. Z nowoczesnych narzędzi opracowanych w ramach projektu mogą korzystać także podmioty komercyjne, które potrzebują aplikacji do przetwarzania języka naturalnego. Warto podkreślić, że Centrum Technologii Językowych posiada światowy certyfikat repozytorium danych badawczych Core Trust Seal.

- Głównym celem CLARIN-PL Jest dostarczenie polskim naukowcom wszelkich środków potrzebnych do prowadzenia badań wymagają-cych wykorzystania metod przetwarzania dużych ilości tekstów. Nasza infrastruktura jest unikatowa na skalę światową ponieważ powstała specjalnie z myślą o języku polskim i dostarcza autorskich rozwiązań zapewniających precyzyjne wyniki dla badań na tekstach sporządzonych w tym języku. Nasze działania mają na celu udostępnianie zasobów językowych oraz elektronicznych narzędzi do automatycznego przetwarzania języka naturalnego badaczom z różnych dyscyplin naukowych, a w szczególności z dziedziny nauk humanistycznych i społecznych - mówi dr hab. inż. Maciej Piasecki z Politechniki Wrocławskiej, kierownik projektu CLARIN-PL.

Więcej…CLARIN-PL - Technologie IT w naukach społecznych i humanistycznych

Grant z programu PRELUDIUM dla mgr. Sebastiana Zawady


Mgr Sebastian Zawada, asystent w Zespole Inżynierii Lingwistycznej otrzymał grant z programu PRELUDIUM, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. W ramach 21 edycji programu PRELUDIUM wpłynęło 756 wniosków, z czego 97 otrzymało dofinansowanie.

Głównym celem projektu pt. "Składniowo-semantyczna analiza leksemów o kształcie TO" jest odpowiedź na pytanie, ile jest leksemów – czyli jednostek słownikowych – o kształcie TO w języku polskim. Forma to jest zarówno jednym z najczęstszych, jak i najbardziej kłopotliwych wyrazów w polszczyźnie. Analizy lingwistyczne dotyczące takich form dochodzą do różnych wniosków, a informacje gramatyczne podawane w słownikach niekiedy znacznie się różnią. Co więcej, forma ta pełni wiele różnych funkcji składniowych i semantycznych, a także jest uwikłana w ciekawe zjawiska językowe: funkcjonuje jako łącznik w zdaniach takich jak (1) oraz jest zaangażowana w tematyczno-rematyczną organizację zdania (por. (2)–(3)). Mowa tu o tym, że w zdaniu (2) forma To wskazuje remat – informację nową, w omawianym zdaniu reprezentowaną przez wyraz akcentowany: Janek – a w zdaniu (3) to podkreśla tematyczny status wyrazu Janek (który może być sparafrazowany za pomocą wyrażenia Jeśli chodzi o Janka. . .).

(1) Janek to świetny lekarz.
(2) To Janek kupił ten prezent.
(3) Janek to pracuje w szkole

Zdania (1)–(3) to zaledwie część znanych w lingwistyce użyć omawianego wyrazu. Funkcjonuje on również m.in. jako zwykły zaimek wskazujący oraz spójnik. Mimo wielu analiz poświęconych formom to wciąż nie jest jasne, ile należy wyróżnić leksemów o kształcie TO, jakie są ich składniowe i semantyczne właściwości oraz gdzie przebiega granica między nimi. Poprzez analizę empiryczną (korpusową i ankietową), składniową oraz semantyczną – ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk z zakresu struktury tematyczno-rematycznej – będę starał się wypełnić tę lukę badawczą. W projekcie zakłada się, że gruntowne badania empiryczne omawianych form doprowadzą do reewaluacji dotychczasowych analiz, które w ogromnej mierze bazują na przykładach skonstruowanych przez lingwistów. Co więcej, eksploracyjne badania korpusowe pozwolą na dostrzeżenie wielu różnych użyć to, potencjalnie niedostrzeżonych we wcześniejszych pracach. Weryfikacja dotychczasowych analiz, a także nowych hipotez i uogólnień pozwoli na sformalizowanie składni różnych konstrukcji z formami to. Na bazie rzetelnie ustalonej składni będzie budowana analiza semantyczna biorąca pod uwagę strukturę tematyczno-rematyczną. Takie kompleksowe badania pozwolą na zaproponowanie dobrze umotywowanej klasyfikacji leksemów TO, co będzie stanowiło istotny wkład do polskiej lingwistyki oraz potencjalny punkt odniesienia dla leksykografów.

System ANSI – sztuczna inteligencja w wykrywaniu podwójnej jakości produktów


Artykuły prasowe o tej tematyce:

Inne doniesienia medialne:

Radio TokFM: Audycja pt. "Poranek Radia TOK FM - Weekend" Data emisji: 2022-11-13 08:20, Prowadzący: Wojciech Muzal Rozmowa z Łukasz Kobyliński (IPI PAN): Podcast radia TokFM; 13.11.2022

Radio dla Ciebie: Audycja pt. "Z innej planety" Data emisji: 2022-12-20 08:20, Prowadzący: Wojciech Muzal Rozmowa z Łukasz Kobyliński (IPI PAN): Podcast Radia dla Ciebie; 20.12.2022

Więcej o projekcie można znaleźć na stronie lidera: opi.org.pl/projekt/identyfikowanie-opinii-konsumentow-(...)-dual-quality-przy-uzyciu-systemu-opi-pib-i-ipi-pan/

Podwójna jakość produktów (dual quality) to problem, który nadal istnieje na rynku, mimo że prawo unijne zabrania takich praktyk. Ten sam produkt kupiony w Niemczech, Szwecji czy Polsce powinien być tej samej jakości, niestety nadal się zdarza, że nieuczciwi producenci w naszym kraju sprzedają towar o gorszych parametrach jakościowych. Z pomocą w walce z niedozwolonymi praktykami konsumenckimi przychodzi sztuczna inteligencja. Eksperci z Ośrodka Przetwarzania Informacji - Państwowego Instytutu Badawczego (OPI) wraz z naukowcami z Instytutu Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk (IPI PAN) zaprojektowali system informatyczny ANSI. Służyć on będzie do identyfikowania opinii konsumentów na temat bezpieczeństwa produktów i ich jakości, z uwzględnieniem dual quality. System powstanie w ramach projektu sfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR), w ramach programu INFOSTRATEG III.

Sztuczna inteligencja pomaga chronić prawa konsumenta
W czasach zglobalizowanego rynku, na którym konsument ma dostęp do znacznego wolumenu produktów i usług, wykrycie nieuczciwej praktyki handlowej nie jest proste. Oszustom dużo łatwiej ukryć się przed odpowiednimi służbami. Możliwości manualnej analizy pojedynczego człowieka, a nawet grupy ludzi, są ograniczone. Pracownicy odpowiednich instytucji nie są w stanie efektywnie przeanalizować wszystkich możliwych produktów dostępnych na rynku. Na szczęście z pomocą przychodzi sztuczna inteligencja (SI), która coraz częściej efektywnie wspiera pracę człowieka. – Można powiedzieć, że OPI staje się ekspertem w dostarczaniu nowoczesnych narzędzi do ochrony praw konsumenta. Trwają prace nad wdrożeniem systemu dla UOKiK, który wykrywa zapisy niedozwolone w umowach. Teraz wspólnie z ekspertami z IPI PAN dostaliśmy dofinansowanie z programu INFOSTRATEG III na opracowanie narzędzia, które skutecznie będzie walczyć m.in. z podwójną jakością produktów. W obu tych przypadkach wykorzystujemy sztuczną inteligencję. Dzięki niej możemy lepiej dbać o prawa konsumentów – mówi dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji. Prace nad opracowaniem i wdrożeniem systemu ANSI zostaną zakończone najpóźniej w 2025 roku. Nowoczesne narzędzie będzie służyć do identyfikowania opinii konsumentów na temat bezpieczeństwa produktów i ich jakości, z uwzględnieniem dual quality. – Dzięki zastosowaniu najnowszych metod przetwarzania języka naturalnego jesteśmy w stanie zidentyfikować produkty, których jakość w Polsce powinna być dodatkowo zbadana w laboratorium, nie poprzez bezpośrednie analizowanie każdego fizycznego produktu z osobna, ale pośrednio, na podstawie opinii o tych produktach, dostępnych w internecie. Jest to bardzo ciekawe zastosowanie metod sztucznej inteligencji, które w pozytywnym sensie wykorzystuje fakt, że tak duża część naszego życia przeniesiona jest obecnie do sfery wirtualnej – mówi dr Łukasz Kobyliński, adiunkt w Zespole Inżynierii Lingwistycznej IPI PAN, kierownik zadań IPI PAN w projekcie ANSI.

ANSI oparto na wielojęzycznych danych
Narzędzie OPI i IPI PAN będzie działać w oparciu o metody i techniki z zakresu sztucznej inteligencji, szczególnie uczenia maszynowego i głębokiego. System będzie służyć do identyfikowania produktów na podstawie wielonarodowych preferencji i wielojęzycznych opinii konsumentów opublikowanych w internecie. Po wnikliwej analizie posłużą one do wytypowania i utworzenia rekomendacji – skierowania bądź też nie – danego produktu do weryfikacji laboratoryjnej. Metody i techniki te będą zastosowane do utworzenia następujących modeli: wydobywania opinii z internetu i ich strukturalizowania, określania języka – w jakim napisana została opinia, analizy sentymentu, a także tworzenia rekomendacji dotyczącej skierowania do weryfikacji laboratoryjnej. W wyniku projektu, sfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) w ramach programu INFOSTRATEG III, opracowane zostanie unikatowe rozwiązanie. – Nasze narzędzie pozwoli na identyfikowanie opinii konsumentów na podstawie analizy wielojęzycznych zasobów internetowych, takich jak: portale aukcyjne, zakupowe blogi, fora, strony różnych instytucji nadzorujących przestrzeganie prawa z zakresu ochrony konsumentów, witryny organizacji konsumenckich itp. Rozwiązanie będzie umożliwiało identyfikowanie produktów, w których zaobserwowano różnice jakościowe w zależności od rynku, na który są produkowane i dostarczane. ANSI z pewnością będzie stanowiło wsparcie przede wszystkim dla pracowników UOKiK – mówi dr inż. Marcin Mirończuk z Laboratorium Inteligentnych Systemów Informatycznych w OPI.

Więcej…System ANSI – sztuczna inteligencja w wykrywaniu podwójnej jakości produktów


© 2021 INSTYTUT PODSTAW INFORMATYKI PAN | Polityka prywatności | Deklaracja dostępności